Tính đến tháng 11/2024, kim ngạch xuất khẩu tôm của Việt Nam sang Trung Quốc – Hồng Kông đạt 761 triệu USD, tăng 34% so cùng kỳ năm trước. Nhờ nhu cầu tăng mạnh trong các dịp lễ hội, đặc biệt là Tết Nguyên đán, Trung Quốc đã vượt Mỹ, trở thành thị trường nhập khẩu tôm lớn nhất của Việt Nam trong 11 tháng đầu năm nay.

Nhu cầu tại thị trường này tập trung vào tôm sống và tôm đông lạnh, phục vụ cho các bữa ăn gia đình và nhà hàng trong mùa lễ hội. Tuy nhiên, Trung Quốc – Hồng Kông cũng đặt ra không ít thách thức với những quy định kiểm dịch khắt khe và chính sách nhập khẩu thường xuyên thay đổi.

Bên cạnh đó, người tiêu dùng tại đây có xu hướng ưu tiên các sản phẩm giá rẻ với số lượng lớn. Điều này đòi hỏi các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam phải cân bằng giữa việc giữ giá cạnh tranh và đảm bảo chất lượng để duy trì sức hấp dẫn tại thị trường tiềm năng nhưng đầy biến động này.

Mỹ

Kim ngạch xuất khẩu tôm sang Mỹ trong 11 tháng năm 2024 đạt 702 triệu USD, tăng 10% so cùng kỳ năm trước, tiếp tục duy trì vị thế là một trong những thị trường nhập khẩu lớn của tôm Việt Nam. Mỹ là thị trường có sức mua mạnh mẽ và đa dạng nhu cầu, từ tôm đông lạnh, chế biến sẵn đến các sản phẩm giá trị gia tăng. Riêng trong tháng 11/2024, giá trị xuất khẩu tôm Việt Nam sang Mỹ đạt hơn 55 triệu USD, tăng 9% so cùng kỳ năm trước.

Người tiêu dùng tại Mỹ ngày càng ưa chuộng các sản phẩm tôm đạt chứng nhận bền vững như ASC, BAP và thân thiện với môi trường. Tuy nhiên, doanh nghiệp Việt Nam đang đối mặt với sự cạnh tranh mạnh mẽ từ các quốc gia như Ecuador và Ấn Độ, nơi có chi phí sản xuất thấp hơn. Để duy trì thị phần, việc cải tiến chuỗi cung ứng và tối ưu hóa chi phí trở thành yếu tố sống còn.

Đặc biệt, thời gian tới, nếu Mỹ tăng thuế đối với sản phẩm thủy sản từ các quốc gia đối thủ như Trung Quốc sẽ mở ra cơ hội thay thế sản phẩm từ các quốc gia cho ngành tôm Việt Nam, nhất là khi chất lượng sản phẩm thủy sản Việt Nam được đánh giá cao và giá cả cạnh tranh. Tuy nhiên, chính sách thuế tăng vào năm 2025 có thể tạo ra những thách thức lớn, bao gồm chi phí xuất khẩu tăng cao và nguy cơ bị áp dụng thuế chống bán phá giá hoặc thuế chống trợ cấp.

Nhật Bản

Đến hết tháng 11/2024, kim ngạch xuất khẩu tôm của Việt Nam sang Nhật Bản đạt 475 triệu USD, tăng nhẹ 2% so cùng kỳ năm trước. Nhật Bản tiếp tục là thị trường quan trọng nhờ nhu cầu cao về thực phẩm sạch, an toàn và chất lượng ổn định.

Phần lớn nhu cầu tập trung vào các sản phẩm tôm hấp, tôm đông lạnh với kích thước nhỏ gọn, phù hợp với khẩu phần ăn hàng ngày của người tiêu dùng Nhật Bản. Tuy nhiên, đây cũng là thị trường có tiêu chuẩn khắt khe nhất về dư lượng kháng sinh, truy xuất nguồn gốc và chất lượng sản phẩm.

Để duy trì đà tăng trưởng, các doanh nghiệp cần đầu tư vào công nghệ chế biến hiện đại và tối ưu hóa quy trình sản xuất, đảm bảo đáp ứng các yêu cầu nghiêm ngặt. Bên cạnh đó, việc xây dựng uy tín thương hiệu và tăng cường quảng bá hình ảnh tôm Việt Nam tại Nhật Bản sẽ là chiến lược quan trọng để giữ vững lòng tin của thị trường này.

EU

Xuất khẩu tôm của Việt Nam sang Liên minh Châu Âu (EU) đạt 447 triệu USD (đến tháng 11/2024), tăng 16% so cùng kỳ năm trước.
EU tiếp tục là một thị trường đầy tiềm năng, đặc biệt với các dòng sản phẩm hữu cơ, không kháng sinh và thân thiện môi trường. Các quốc gia như Hà Lan, Đức và Bỉ là những khách hàng lớn, yêu cầu khắt khe về tiêu chuẩn môi trường và lao động. Hiệp định EVFTA mang đến lợi thế về thuế quan, nhưng cũng đặt ra áp lực cạnh tranh với các quốc gia xuất khẩu khác. Doanh nghiệp Việt Nam cần chú trọng cải thiện chuỗi giá trị và truyền thông để gia tăng sức hấp dẫn cho sản phẩm tôm tại EU.

Hàn Quốc

Tính đến tháng 11/2024, kim ngạch xuất khẩu tôm Việt Nam sang Hàn Quốc đạt 304 triệu USD, giảm 4% so cùng kỳ năm trước. Đây là thị trường chủ yếu nhập khẩu tôm đông lạnh để phục vụ ngành nhà hàng, đặc biệt là các món phổ biến như tempura và sushi.

Xu hướng tiêu dùng tại Hàn Quốc tập trung vào các sản phẩm tiện lợi, chế biến sẵn, được đóng gói bắt mắt và có kích cỡ đồng đều. Người tiêu dùng và các doanh nghiệp nhập khẩu tại đây đặt ra yêu cầu cao về chất lượng ổn định, thời gian giao hàng chính xác, cũng như sự đồng nhất trong sản phẩm.

Mặc dù kim ngạch có sự sụt giảm, Hàn Quốc vẫn là một thị trường tiềm năng nếu doanh nghiệp Việt Nam đầu tư mạnh mẽ vào hệ thống logistics và quy trình sản xuất hiện đại. Việc nâng cao chất lượng dịch vụ, cải tiến sản phẩm phù hợp với thị hiếu địa phương và duy trì mối quan hệ bền vững với đối tác nhập khẩu sẽ giúp Việt Nam phục hồi tăng trưởng trong thị trường này.