Ứng 100.000 tấn hạn ngạch xuất khẩu gạo tháng 5 để gỡ khó cho doanh nghiệp

Những lùm xùm xoay quanh xuất khẩu gạo là tâm điểm dư luận những ngày qua. Ảnh Ngọc Thắng

Tại cuộc họp chiều 20.4, Phó thủ tướng Trịnh Đình Dũng yêu cầu tạm ứng trước 100.000 tấn gạo từ hạn ngạch xuất khẩu gạo trong tháng 5 để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp hiện có gạo tại cảng, nhưng chưa có tờ khai hải quan.

Kết luận tại cuộc họp, Phó thủ tướng Trịnh Đình Dũng cho rằng, việc bảo đảm an ninh lương thực là vấn đề chiến lược, trọng đại, liên quan đến đời sống nhân dân, an ninh, quốc phòng. Hiện nay, tình hình dịch Covid-19 và thời tiết, biến đổi khí hậu đang diễn ra hết sức phức tạp, khó lường; dự báo ảnh hưởng không nhỏ đến sản xuất nông nghiệp và nguồn cung lúa gạo trong nước; một số quốc gia và vùng lãnh thổ đã phong tỏa và tăng cường dự trữ lương thực...

Do đó, việc xuất khẩu gạo trong bối cảnh hiện nay cần phải xem xét kỹ lưỡng, thận trọng; trước hết phải bảo đảm an ninh lương thực quốc gia, đồng thời giảm thiểu việc gián đoạn chuỗi sản xuất lúa gạo, bảo vệ quyền lợi hợp pháp, chính đáng cho người nông dân và các tổ chức kinh doanh có liên quan.

Tuy nhiên, Phó thủ tướng cũng cho rằng, quá trình điều hành xuất khẩu gạo vừa qua có nhiều vấn đề cần phải khắc phục. Đây là nguyên nhân chính khiến dư luận, báo chí, cộng đồng doanh nghiệp phản ánh gay gắt, mà trách nhiệm chính thuộc về 2 bộ Công thương và Tài chính.

“Sự phối hợp trong quá trình thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng giữa Bộ Tài chính và Bộ Công thương chưa chặt chẽ, hài hòa. Điều này ảnh hưởng lớn đến nỗ lực của Chính phủ, Thủ tướng trong việc vừa phòng chống dịch, vừa tập trung phát triển sản xuất, bảo đảm an ninh lương thực, bảo đảm đời sống của người dân. Bên cạnh đó, việc mua dự trữ gạo không đạt mục tiêu và tiến hành rất chậm. Bộ Công thương và Bộ Tài chính nghiêm túc rút kinh nghiệm về việc phối hợp triển khai nhiệm vụ được Chính phủ giao”, Phó thủ tướng phê bình.

Phó thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành liên quan bảo đảm không ảnh hưởng đến an ninh lương thực, tuyệt đối không để xảy ra thiếu gạo cho người dân. Đồng thời, bảo đảm mục tiêu phát triển sản xuất, thúc đẩy xuất khẩu, hài hoà lợi ích quyền lợi của Nhà nước, doanh nghiệp và người dân.

“Trước hết, yêu cầu các bộ, ngành khắc phục ngay những bất cập hiện nay. Bộ Công thương phối hợp với Bộ Tài chính kiểm tra thực tế các doanh nghiệp có gạo đang tồn đọng tại cảng nhưng chưa mở được tờ khai, phát hiện những doanh nghiệp khai khống hoặc được cấp hạn ngạch nhưng chưa có gạo nhằm điều hoà, không để thiệt hại cho doanh nghiệp”, Phó thủ tướng nói.

Cùng với đó, ông Dũng yêu cầu tạm ứng trước hạn ngạch 100.000 tấn gạo từ hạn ngạch xuất khẩu trong tháng 5 (khoảng 400.000 tấn) để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp hiện có gạo tồn đọng tại cảng nhưng chưa mở được tờ khai hải quan.

Điều hành hạn ngạch phải công khai minh bạch

Phó thủ tướng cho rằng, trước mắt, việc xuất khẩu gạo nếp vẫn diễn ra bình thường. Bộ Công thương phối hợp Bộ Nông nghiệp - Phát triển nông thôn rà soát, đánh giá tổng thể cung cầu thị trường trong nước để điều hành xuất khẩu bảo đảm không để xảy ra thiếu hụt.

Bên cạnh đó, Phó thủ tướng yêu cầu cho phép xuất khẩu không tính hạn ngạch đối với các đơn hàng sản xuất theo yêu cầu của nhà nhập khẩu ở nước ngoài (do đối tác nước ngoài cung cấp giống, công nghệ, vật tư…).

Bộ Tài chính chịu trách nhiệm mua đủ lượng dự trữ quốc gia và lưu ý cơ chế về thủ tục, giá, những cam kết, ràng buộc giữa các bên để bảo đảm mua đủ lượng dự trữ, tránh tình trạng doanh nghiệp không bán cho Nhà nước do giá thấp hơn giá thị trường. Bộ này cũng được giao rà soát lại quy trình, thủ tục trong việc mở tờ khai hải quan, bảo đảm công khai, minh bạch, không để xảy ra tiêu cực, trục lợi chính sách.

Phó thủ tướng giao Bộ Công thương phối hợp với Bộ Tài chính thực hiện điều hành hạn ngạch xuất khẩu gạo bảo đảm công khai, minh bạch, hài hòa lợi ích Nhà nước, doanh nghiệp và người dân; bảo đảm thực hiện các cam kết quốc tế.

Bộ Nông nghiệp - Phát triển nông thôn cần tiếp tục đẩy mạnh sản xuất nông nghiệp, bảo đảm đáp ứng đầy đủ nhu cầu lương thực trong nước và một phần cho xuất khẩu. Đánh giá và dự báo sát sản lượng lương thực và nhu cầu tiêu dùng trong nước trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19.

Trong một diễn biến liên quan, cũng trong chiều nay, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã yêu cầu Thanh tra Chính phủ tiến hành thanh tra đột xuất việc chấp hành các quy định của pháp luật trong công tác quản lý Nhà nước về xuất khẩu gạo trong thời gian qua.
Theo:tintucnongnghiep.com