Tham dự hội nghị có các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước; lãnh đạo các cơ quan bộ, ngành trung ương; lãnh đạo của 63 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương; các nhà khoa học; các điển hình tiên tiến trong xây dựng NTM...
Phát biểu khai mạc hội nghị, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ, Trưởng Ban chỉ đạo Trung ương các Chương trình mục tiêu quốc gia nêu rõ: Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM với mục tiêu “Xây dựng nông thôn mới có kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội hiện đại; cơ cấu kinh tế và các hình thức tổ chức sản xuất hợp lý, gắn nông nghiệp với phát triển nhanh công nghiệp, dịch vụ, đô thị theo quy hoạch; xã hội nông thôn ổn định giàu bản sắc văn hóa dân tộc; dân trí được nâng cao, môi trường sinh thái được bảo vệ; hệ thống chính trị ở nông thôn dưới sự lãnh đạo của Ðảng được tăng cường” bắt nguồn từ “Nghị quyết số 26 của Hội nghị lần thứ bảy, Ban Chấp hành Trung ương khóa X về nông nghiệp, nông dân, nông thôn”.
Tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Xuân Cường khẳng định Bộ NN&PTNT góp phần quan trọng vào kết quả xây dựng NTM trên cả nước. Đến nay cả nước có 4.665 xã (52,4%) được công nhận đạt chuẩn NTM; 8 tỉnh, thành phố đã có 100% số xã được công nhận đạt chuẩn NTM (Nam Định, Hà Nam, Hưng Yên, Thái Bình, Đà Nẵng, Đồng Nai, Bình Dương và Cần Thơ); 109 đơn vị cấp huyện của 41 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương được Thủ tướng Chính phủ công nhận đạt chuẩn NTM; tỉnh Nam Định và Đồng Nai đã có 100% đơn vị cấp xã, huyện đạt chuẩn hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM; chương trình hoàn thành trước 1,5 năm so với chỉ tiêu Đảng, Quốc hội giao.
Phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh: Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM đã tạo đột phá lịch sử, làm thay đổi diện mạo nông thôn Việt Nam; vị thế người nông dân được nâng cao, đời sống cải thiện rõ nét; sản xuất nông nghiệp tiếp tục được tái cơ cấu theo hướng hiện đại, bền vững hơn. Trong chín năm xây dựng NTM, chương trình đã rất đúng, rất trúng, đi vào lòng người, khai thác được sức mạnh tổng thể của cả hệ thống chính trị, kết hợp với sức mạnh của từng người dân tạo nên sức mạnh to lớn, toàn diện, lịch sử. Chương trình đã huy động được nguồn lực lớn với 2.400.000 tỷ đồng. Trong đó ngân sách Nhà nước hỗ trợ trực tiếp cho chương trình là gần 320.000 tỷ đồng, người dân cả nước đã tự nguyện hiến hơn 45 triệu m2 đất để làm NTM. Nhờ đó, bộ mặt nông nghiệp nông thôn Việt Nam thay đổi đáng kể, xanh hơn, đẹp hơn, sạch hơn.
Tuy nhiên, Thủ tướng cũng chỉ ra những hạn chế của Chương trình như: sự chỉ đạo chưa đồng bộ, có nơi cấp uỷ chính quyền chưa sát sao, chưa quyết liệt khiến sự phát triển giữa các vùng miền chưa đồng đều, điều này cho thấy sự phân bổ nguồn lực, phương thức chỉ đạo, cách thức huy động chưa phù hợp. Do đó, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu trong thời gian tới phải làm quyết liệt, tập trung hơn vì giai đoạn này khó khăn hơn. Các địa phương phải đi tiên phong để phát triển ngành nông nghiệp hiện đại, đặc biệt phải xây dựng vùng nông thôn xanh - sạch - đẹp đáng sống ở nông thôn.
Thủ tướng yêu cầu các địa phương không được chủ quan, thoả mãn với kết quả ban đầu này. Phải luôn nhất quán, quan điểm xây dựng NTM là mới cho điểm đầu, chưa và không có điểm kết thúc. Đồng thời, yêu cầu các địa phương phát động, hưởng ứng phong trào thi đua cả nước chung tay xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025.