Vào năm 2015, chị Liz Whitehurst từ bỏ công việc ở thủ đô Washington, Mỹ để trở về làm nông tại Upper Marlboro. Mặc dù có bằng cử nhân nghệ thuật và một công việc tốt ở thành phố nhưng chị Whiteburst vẫn từ bỏ tất cả để trở về làm nông dân.
Trường hợp của chị Whiteburst chỉ là một phần trong xu thế trở về nông thôn ngày nay của giới trẻ, đặc biệt là những người có trình độ. Số liệu của Bộ nông nghiệp Mỹ (USDA) cho thấy lần thứ 2 trong 100 năm qua, lượng nông dân trên 35 tuổi ở Mỹ tăng lên. Xét bình quân, khoảng 69% số nông dân Mỹ hiện nay có bằng đại học, cao hơn tỷ lệ bình quân xét theo tổng dân số.
Trong khoảng 2007-2012, số liệu của USDA cho thấy lượng nông dân 25-34 tuổi đã tăng khoảng 2,2% trong khi lượng nông dân lớn tuổi giảm với tỷ lệ 2 chữ số. Cá biệt ở một số bang như California, Nebraska hay South Dakota, tỷ lệ các nông dân trẻ thậm chí tăng hơn 20%.
Không chỉ ở Mỹ, số liệu của Bộ nông nghiệp, lương thực và cây trồng Italy cho thấy trong 11.485 dự án nông nghiệp mới năm 2013 thì có 17% là được xây dựng bởi các cá nhân dưới 30 tuổi.
Khảo sát của Tổ chức Coldiretti cho thấy 54% số người Italy dưới 35 tuổi thích làm việc liên quan đến du lịch nông nghiệp (35%) hơn là làm trong các tập đoàn lớn (21%) hay ngân hàng (13%). Năm 2017, lượng doanh nghiệp thành lập ở các vùng quê Italy cũng tăng tới 35%.
Báo cáo của cơ quan phát triển nông nghiệp nông thôn Châu Âu (ARD) cho thấy lượng nông dân trẻ ở Châu Âu chỉ chiếm chưa đầy 6% nhưng giá trị kinh tế mà những nông dân này làm ra lại lớn hơn nhiều so với những trang trại truyền thống.
Xu thế mới trong nông nghiệp Phương Tây
Nghiên cứu của Hiệp hội các nông dân trẻ toàn quốc tại Mỹ (NYFC) cho thấy phần lớn những nông dân trẻ tuổi ngày nay không được nuôi nấng trong các gia đình có truyền thống nông nghiệp, bởi vậy hướng tư duy của họ khá khác biệt. Những công nghệ mới như cây trồng hữu cơ, hạn chế thuốc trừ sâu hoặc đa dạng hóa cây trồng được ứng dụng rộng rãi hơn trước.
Hơn nữa, các nông dân trẻ ngày nay có xu thế chuộng những trang trại nhỏ, tầm hơn 20ha là những cánh đồng rộng lớn theo truyền thống.
Nguồn tiêu thụ của những trang trại này khá dễ dàng khi các nông dân trẻ Mỹ tạo nên những hệ thống tiêu thụ riêng với chất lượng bảo đảm cho các nhà hàng hay chuỗi siêu thị. Với nhu cầu ngày càng cao về sức khỏe và chất lượng sản phẩm, người tiêu dùng Phương Tây cũng càng trở nên khắt khe hơn với thực phẩm đầu vào và đây là lý do chính cho sự hình thành của những trang trại cỡ vừa, chất lượng cao của giới trẻ.
Bên cạnh đó, nhiều dự báo cho thấy dân số thế giới sẽ đạt 10 tỷ người vào năm 2050 và an ninh lương thực đang ở mức đáng báo động. Bởi vậy, đầu tư vào nông nghiệp đang là xu thế đúng đắn hiện nay.
Trong vài thập niên trở lại đây, độ tuổi bình quân của nông dân Phương Tây đang dần tiếp cận con số 60. Những trang trại cỡ vừa với chất lượng đảm bảo dần bị mai một khi giới trẻ nhà nông không muốn tiếp bước cha ông.
Điều tra của USDA cho thấy trong khoảng 1992-2012, hơn 250.000 trang trại cỡ vừa đã bị đóng cửa trong khi hơn 35.000 trang trại cỡ lớn được thành lập. Tuy nhiên, xu thế nông dân trẻ có trình độ bỏ thành thị về làm nông đang ngày một lớn dần khi người dân đã chán môi trường ô nhiễm cũng như ý thức được tầm quan trọng của thực phẩm.
Trong khoảng 2007-2012, Mỹ đã chào đón 2.384 nông dân trẻ trong độ tuổi 25-34 và mất đi gần 100.000 nông dân trong độ tuổi 45-54.
Vẫn còn nhiều thách thức
Do còn là xu thế mới nên những người nông dân trẻ có trình độ trở về vùng quê còn gặp rất nhiều thách thức. Chi phí đất đai, thuê dụng cụ còn khá đắt đỏ trong khi phần lớn nông dân trẻ phải phụ thuộc vào trợ cấp của nhà nước cho các chi phí cơ bản như y tế hay chăm sóc trẻ nhỏ.
Ngoài ra, những khoản nợ lớn cũng là một rủi ro tiềm ẩn khi thành phần tri thức này muốn tiếp cận nông nghiệp. Lý do khiến phần lớn các trang trại vừa của những nông dân trẻ thường bán trực tiếp cho các nhà hàng là bởi họ muốn thu hồi vốn nhanh để sống sót trong ngành nông nghiệp. Rất nhiều bạn trẻ có trình độ phải chấp nhận một cuộc sống có tiêu chuẩn thấp hơn so với thành thị để có thể bám trụ với trang trại.
Thêm vào đó, việc hàng loạt các trang trại hiện nay bị Trung Quốc thu mua, hoặc bị ép sáp nhập với nhau trước áp lực cạnh tranh khiến rào cản tiếp cận ngành nông nghiệp của giới trẻ Phương Tây gặp nhiều khó khăn.
Mặc dù vậy, thành công của những trang trại cỡ vừa đang khiến nhiều nông dân trẻ Phương Tây bắt đầu mở rộng diện tích canh tác. Tuy nhiên, không phải chủ trang trại nào cũng hướng đến việc mở rộng sản lượng và lợi nhuận.
Trang trại của chị Whiteburst đã từng từ chối hợp đồng cung cấp sản phẩm cho chuỗi dịch vụ nông nghiệp trực tuyến do lo ngại không đảm bảo được nguồn cung lớn cũng như mức giá yêu cầu.
“Tại thời điểm hiện nay, tôi muốn chú trọng đến việc nâng cao chất lượng hơn là sản lượng. Tuy nhiên ai mà biết được vài năm tới sẽ thế nào”, chị Whiteburst tự tin nói.
Theo Thời Đại